‘Het onderdrukte van ons allemaal baant zich dan een weg door de kwetsbare, open, enkeling. Die moet dan dealen met de heftige opgekropte shit van een heel collectief. Maar die ervaart ook de gigantische grootsheid en liefde van een hele mensheid.’

Sifra Nooter, CrazyWise Conferentie 2021

Zit ik daar gisteren ineens op de Crazywise Conference over psychoses op het podium van nota bene een kerkelijke instelling met mijn drum een workshop stembevrijding te geven. Voor het eerst in anderhalf jaar. Precies een jaar na psychose nummer twee. En hier en daar wat wijsheid te delen waarvan ik soms niet goed snap hoe het uit me komt.

Die stem, dat is toch wat. De stem was misschien wel het belangrijkste thema van de dag. Want wat zijn er toch veel mensen die als gevolg van de ggz hun stem zowel letterlijk als figuurlijk kwijtraken. Ik kan er veel over zeggen, maar eigenlijk heb ik er geen woorden voor.

Als een vis in het water

Vandaag ben ik er een beetje stil van. Van al die indrukken, van weer met zoveel mensen in een ruimte zijn om geïnspireerd te worden. En dat ik dan daar mijn stem mag en kan laten horen, ruim vijf jaar na mijn eerste psychose. Als een vis in het water, voel ik me als ik zo’n workshop geef. En zo zo zo dankbaar, van de geluiden die in de ruimte klinken, van mensen die vaak voor het eerst iets met hun stem doen, al helemaal terwijl anderen luisteren. Mijn hart loopt altijd over van vreugde als ik naar al die klanken mag luisteren en alleen maar hoef uit te nodigen door er te zijn.

Mijn essentie was me afgenomen

Maar ik ben ook stil van het besef dat dit zo lang niet meer mocht. En eigenlijk nog steeds niet helemaal mag zoals het eerder kon. Er angsten hangen om samen zingen, of elkaar aan te raken in een ruimte. Ik ben er verdrietig over en boos. Mijn essentie, mijn stem en mijn werk is me afgenomen. En het is nog maar de vraag hoe de toekomst zich daaromheen zal ontwikkelen. Day by day. Telkens weer. Vandaag dankbaar voor gisteren. Wasjes in de machine… Niet teveel tobben over morgen. ‘After enlightment comes the laundry’, aldus een van mijn mede-organisatoren. Aho CrazyWisers.

‘Mijn hart loopt altijd over van vreugde
als ik naar al die klanken mag luisteren
en alleen maar hoef uit te nodigen
door er te zijn’

Ik zag vandaag pas dat mijn workshop ook nog via de livestream te zien was, maar goed dat ik daar in het moment geen idee van had, qua zenuwen, maar dat betekent ook dat je hem nu nog kunt terugkijken. Niet al het geluid is goed te horen, maar het geeft wel een mooi beeld van hoe een korte versie van een introductieworkshop stembevrijding eruit ziet.

Scroll naar 6:52:20 voor de workshop
en check ook de dansbijdrage van Gil The Grid,
die me met zijn bewegingen telkens aan het huilen maakt.

De CrazyWise Conferentie is ontstaan vanuit de documentaire CrazyWise die maker Phil Borges in 2016 uitbracht. In de docu volgt Borges voor langere tijd de jongvolwassen Amerikaan Adam, die na zijn middelbare schooltijd verschillende psychotische episodes doormaakt en in zijn leven steeds verder afglijdt. Hij interviewt diverse experts op het gebied van psychische kwetsbaarheid en zet daar tegenover de inzichten en kennis van sjamanen, zieners en medicijnvrouwen- en mannen van inheemse stammen over symptomen die in Westerse landen aan ziektes worden gekoppeld. Ik zag de aankondiging ervan enkele weken of maanden nadat ik mijn eerste psychose doormaakte. Meteen geraakt door de boodschap ervan. Het voelde precies zoals ik mijn psychose ook had ervaren. Als een ontwaken op spiritueel, fysiek, emotioneel en psychisch vlak. Sinds 2020 zit ik in de organisatie van de Nederlandse Stichting CrazyWise Conference, die jaarlijks een conferentie organiseert, geïnspireerd door het gedachtegoed uit de documentaire.

Foto’s: Michael van Oostende | www.streetphotographyamsterdam.com